Cząber ogrodowy i jej nieznane oblicza 

Cząber ogrodowy- Satureja hortensis L. inaczej może być znana pod takimi nazwami jak cząberek, satureja, fasolowe ziele

Gdzie możemy ją spotkać?

Cząber ogrodowy występuje dziko w Europie Środkowej i Południowej oraz Azji Mniejszej. Uprawiany jest także w Ameryce Południowej i Północnej, również w Kanadzie. Roślinę tę w stanie dzikim można spotkać na polach, przydrożach, nasypach kolejowych. Dobrze rośnie na glebie o dużej zawartości wapnia.

Krótki opis tej rośliny

Cząber ogrodowy jest to roślina roczna, o łodydze prosto wzniesionej, rozgałęzionej, wyrastającej do 30-40 cm. Liście ma drobne, całobrzegie ciemnozielone. W kątach górnych liści, w okółkach po 2-5, umieszczone są drobne, białe lub liliowe kwiaty. Na liściach i kwiatach występują liczne gruczołki olejkowe. Czasami cała roślina, a zwłaszcza łodygi mają zabarwienie czerwonawe. Owocem jest rozłupnia rozpadająca się na cztery rozłupki (nasiona) o kształcie okrągławojajowatym, powierzchni delikatnie pofałdowanej i punktowanej, barwy ciemnobrązowej z ciemniejszym żyłkowaniem. Cała roślina wydziela aromatyczny zapach i ostry korzenny smak. Kwitnie od lipca do sierpnia.

Jakie ma wymagania cząber ogrodowy?

Ta roślina dobrze udaje się w naszym klimacie. Największe wymagania dotyczą temperatury powietrza oraz nasłonecznienia. Najlepiej udaje się w rejonach, gdzie druga połowa lata jest cieplejsza i z dużą liczbą dni słonecznych. W okresach chłodniejszych rozwija się wolniej. Pod jej uprawę należy przeznaczyć teren nasłoneczniony o wystawie południowej lub południowo-zachodniej. Do uzyskania wyższych plonów cząber wymaga osłon przed wiatrem. Roślina ta potrzebuje gleb ciepłych, żyznych, przepuszczalnych, próchniczych i bogatych w wapń. Najlepiej udaje się na lessach, rędzinach, lżejszych madach i glebach piaszczysto-gliniastych. Najodpowiedniejsze dla cząbru jest stanowisko po okopowych. Dobrym stanowiskiem jest także pole po rzepaku i mieszankach motylkowych.

Surowiec cząbru ogrodowego

Surowcem jest ziele w fazie kwitnienia, które rozpoczyna się w lipcu. Dobry surowiec powinien mieć barwę zbliżoną do naturalnej, intensywny zapach (po roztarciu), smak gorzki. Jakość surowca jest tym wyższa, im więcej ma kwiatów i liści, gdyż tylko one są używane jako przyprawa.

Jakie jest przeznaczenie cząbru ogrodowego?

Ziele cząbru jest stosowane przede wszystkim jako przyprawa do mięs i potraw z grochu i fasoli w gospodarstwie domowym oraz w przemyśle spożywczym. Ma pewne właściwości dietetyczne jako środek pobudzający trawienie i przeciwdziałający wzdęciom. Ma niewielkie działanie moczopędne i przeciwrobaczycowe. Cząber może również działać przeciwbólowo, przeciwbiegunkowo, przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie, przeciwgrzybicznie oraz antyoksydacyjnie. Ta roślina również znalazła swoje zastosowanie w kosmetyce jako środek do pielęgnacji skóry trądzikowej lub tłustej.  

Jakie są przeciwskazania do stosowania tej rośliny?

Cząber w postaci suplementów nie jest zalecany kobietom w ciąży, ponieważ roślina ta może upośledzać procesy krzepnięcia krwi i prowadzić do krwawienia. Oleje z cząbru może także powodować problemy skórne.

Cząber i jej właściwości odżywcze

Pewnie wielu z Was zadaje sobie jakie tak naprawdę zawiera w sobie właściwości odżywcze. Otóż już spieszę z odpowiedzią na to nurtujące pytanie Cząber ogrodowy jest bogaty w żelazo, sód, wapń, magnez, miedź i cynk oraz witaminy z gruby B, głównie witaminę B6, a także witaminę C i witaminę A. Ponadto cząber zawiera garbniki, żywicę, śluzy i olejki eteryczne, m.in.: cymol, kariofylen, karwakol, pinen i termineol.

Jak przechowywać cząber ogrodowy?

Ścięte pędy suszy się zawieszone w pęczkach powiązanych sznurkiem bądź rozłożone cienką warstwą w przewiewnym miejscu. Wysuszony cząber najlepiej przechowywać w szczelnie zamkniętych pojemnikach, najlepiej szklanych.

Co jest podobne do cząbru?

Teraz odpowiem na pytanie co jest podobne do cząbru i jaki możemy stosować zamiennik tej rośliny/przyprawy. Jako zamiennik cząbru doskonale sprawdzi się majeranek, tymianek oraz mieszanka różnego rodzaju ziół.

 Do jakiego mięsa dodaje się cząber?

Cząber mielony świetnie sprawdzi się marynat i macerowania mięsa zwłaszcza czerwonego. Ma dość silny aromat, który pozwala nadać potrawom wyrazisty smak. Jest także doskonałą przyprawą do wszelkich potraw z roślin strączkowych, np. Kotletów z soczewicy lub ciecierzycy. 

Jak długo można trzymać zaparzone zioła?

Herbatki ziołowe należy popijać jak najszybciej po przyrządzeniu, wtedy działają najlepiej. Można napar przechowywać, zakręcony w słoiku, w lodówce, ale nie dłużej niż 24 godziny.

Jakie są rodzaje cząbru?

Najczęściej możemy się spotkać z dwoma rodzajami cząbru będzie to m.in.:

– Cząber ogrodowy (Satureja hortensis)- jest to roślina jednoroczna, słodsza w smaku

-Cząber górski (Satureja montana)- jest to roślina wieloletnia, ostrzejsza w smaku

 Jak używać cząber?

Cząber powinniśmy dosypywać do potrawy w ciągu ostatnich 5-10 minut gotowania, aby mieć pewność, że uwolni się cały intensywny i bogaty aromat, jednocześnie nie powodując zgorzknienia dania. Z powodzeniem możemy przyprawiać nim dania łagodne i delikatne oraz pikantne i ostrzejsze w smaku.

Do czego stosuje się kardamon? Kardamon jest dodatkiem wykorzystywanym do herbaty, kawy, napojów bezalkoholowych, przekąsek, dań słodkich i wytrawnych. Podsumowując uważam, że warto jest zacząć stosować tą roślinę, bo jak mogliśmy się przekonać może na nas pozytywnie zadziałać jedynie kobietom w ciąży nie jest ona zalecana, gdyż może powodować krwawienie.  Przypomnijmy też, że ma ona działanie pobudzające trawienie, zapobiega wzdęciom i biegunkom. Ciekawą informacją, którą także mogliśmy się dowiedzieć o tej roślinie to to, że znajduje swoje zastosowanie również w kosmetyce do cery tłustej i trądzikowej.